Grote investeringen nodig om EU-doelstellingen voor plasticrecycling te halen

Het huidige niveau van recycling van kunststoffen in de Europese Unie ligt nog ver onder de vastgestelde doelstellingen. Om de recyclingcapaciteit te verhogen - en zo de verontreiniging door kunststofafval te verminderen - zijn grote investeringen nodig.

In vergelijking met andere regio's doet de EU het vrij goed in de strijd tegen de verontreiniging door plastic afval. Desondanks zijn er investeringen ter waarde van 6,7 tot 8,6 miljard euro nodig om de doelstellingen te halen die zijn opgesteld om de EU te positioneren als wereldleider op het gebied van de beperking van de klimaatverandering. Dat blijkt uit een rapport van InnovFin Advisory, een adviesgroep die deel uitmaakt van de Europese Investeringsbank.

Als de EU de doelstellingen van de Circular Plastics Alliance van de Europese Commissie inzake recycling van kunststoffen wil halen, moet de productiecapaciteit van de sorteerindustrie worden opgevoerd van 12,5 miljoen ton tot 16,7 miljoen ton.

In de "Europese strategie voor kunststoffen" is het ambitieuze doel vastgesteld om tegen 2025 in alle lidstaten 10 ton teruggewonnen kunststoffen in nieuwe goederen te verwerken, met een streefcijfer van 50% voor de recycling van kunststofverpakkingen. De verwezenlijking van deze doelstellingen vereist zowel aanzienlijke investeringen in sorteer- en recyclingcapaciteit als de totstandbrenging van een betrouwbare eindmarkt voor de gerecycleerde inhoud.

Enkele van de suggesties in het InnovFin Advisory-rapport zijn een verhoging van de sorteer- en recyclingcapaciteit, subsidiëring van innovatieve oplossingen voor diverse problemen in de kunststofwaardeketen, en beperking van de verscheidenheid aan kunststoffen die op de markt komen om ervoor te zorgen dat het afval homogener is, waardoor recycling gemakkelijker wordt.

De EU heeft de afgelopen tien jaar een aantal ambitieuze doelstellingen voor afvalvermindering vastgesteld, waaronder het verbod op plastic bestek voor eenmalig gebruik in 2019.

Andere recente inspanningen omvatten wetgeving uit 2022 die nu in behandeling is bij het Europees Parlement en de Raad en die tot doel heeft verpakkingsafval, de belangrijkste bron van kunststofafval, drastisch te verminderen. De wetgeving bepaalt ook dat tegen 2030 alle verpakkingen in de EU recycleerbaar moeten zijn, met verplichte percentages gerecycleerde inhoud in nieuwe plastic verpakkingen.

Ook de Green Deal van de EU, de ongelooflijk ambitieuze doelstelling om alle 27 lidstaten tegen 2050 klimaatneutraal te maken, zou enorme investeringen vergen. In een rapport van McKinsey & Company wordt geschat dat het succesvol bereiken van een netto nuluitstoot het continent ruwweg 28 biljoen euro zou kosten.

Het InnovFin Advisory-rapport gebruikte interviews met leiders uit de sector en deskundigen om meer inzicht te krijgen in de belangrijkste oorzaak van inefficiënties in de waardeketen voor kunststoffen. 73% van de ondervraagden wees op problemen met de recycleerbaarheid van het ontwerp van plastic producten door retailers, 50% gaf de schuld aan de aanwezigheid en capaciteit van recyclingfaciliteiten, 45% wees op sorteerfaciliteiten en 27% benadrukte de lage kwaliteit van gerecycleerd materiaal in vergelijking met nieuw materiaal.

Een aantal complexe financiële belemmeringen staat een vermindering van kunststofafval via een toename van de recycling in de weg. Uit olie en gas gewonnen nieuw materiaal is bijvoorbeeld goedkoper dan gerecycleerd materiaal en het is moeilijker om investeerders een gestage aanvoer van gerecycleerde grondstoffen te garanderen dan van nieuw materiaal.

Slechts 25 ondernemingen zijn verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de wereldwijde kunststofproductie, waarbij de meeste kunststofproducenten in China en de regio Azië-Stille Oceaan gevestigd zijn.

Azië is de grootste kunststofproducerende regio ter wereld (230 miljoen metrische ton), met China als belangrijkste land wat de jaarlijkse productie betreft (23%). Ter vergelijking: Noord-Amerika en Europa nemen elk slechts 16% van de totale productie voor hun rekening. Azië is ook koploper wat betreft de jaarlijkse productie van kunststofafval, namelijk 46% van de totale wereldwijde productie van kunststofafval.