Nederlandse regering bekritiseert plannen Telco's voor internettol

Een tolheffing op internetverkeer kan worden doorberekend aan de consument, waardoor de prijs van internettoegang of online diensten als Spotify of Netflix omhoog gaat, aldus het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Grote telecombedrijven, bekend als telco's, en de European Telecommunications Network Operators' Association (ETNO) hebben voorgesteld dat grote aanbieders van inhoudstoepassingen - bedrijven die onlinediensten aanbieden, zoals Meta, Apple, Amazon en Google - een deel van de netwerkkosten van de telco's betalen voor het gebruik van hun netwerkinfrastructuur.

In een rapport van het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde adviesbureau Oxera, dat in opdracht van de Nederlandse regering is opgesteld en op 27 februari is gepubliceerd, worden de mogelijke effecten onderzocht van het innen van een "fair share"-heffing door telco's of aanbieders van internetdiensten, die vast zou kunnen zijn of gebaseerd op de hoeveelheid verkeer die een aanbieder van inhoudstoepassingen gebruikt. Dergelijke heffingen zouden geen belasting vormen, maar het rapport wijst op een alternatief scenario waarbij aanbieders van inhoudstoepassingen betalen aan een fonds dat wordt beheerd door de Europese Commissie of een nationale regering in plaats van telco's of ISP's rechtstreeks te betalen. "Het voordeel hiervan zou zijn dat [aanbieders van inhoudstoepassingen] niet rechtstreeks aan alle telco's in Europa hoeven te betalen, waarbij elke relatie tot discussies of geschillen zou kunnen leiden. Het zou verder versnippering binnen de interne markt kunnen voorkomen", aldus het rapport.

In het voorstel van ETNO, dat in mei 2022 in een door Axon Partners Group opgesteld rapport is uiteengezet, wordt gevraagd dat de bijdragen worden betaald door de grootste over-the-top providers, die volgens het rapport verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van al het netwerkverkeer. Het rapport noemt de oprichting van een speciaal fonds of een vorm van digitale belasting als mogelijke alternatieven, maar waarschuwt dat een fonds moeilijk op te richten zou zijn en dat een nieuwe belasting op digitale diensten "negatieve publieke percepties over het doel ervan zou kunnen creëren, zowel op Europees als op internationaal niveau."

Het Nederlandse ministerie van Economische Zaken bekritiseerde het voorstel en zei in een verklaring van 27 februari dat de telco-exploitanten hun problemen die met de heffing zouden worden opgelost niet voldoende hebben geschetst, dat een heffing niet doeltreffend zou zijn om extra netwerkinvesteringen te bevorderen en dat een heffing in strijd zou kunnen zijn met de netneutraliteit.

"Telecombedrijven willen dubbel betaald krijgen met een extra EU-internettol", zegt minister van Economische Zaken Micky Adriaansens in een ministeriebericht. "Een consument kiest zelf of hij een abonnement neemt op streaming- en videodiensten als Netflix, Spotify, Viaplay of YouTube. Bovendien betalen ze hiervoor ook abonnementskosten aan de telecomaanbieder. De verwachting is dat consumenten waarschijnlijk meer gaan betalen voor streamingdiensten, omdat deze bedrijven extra kosten geheel of gedeeltelijk zullen doorberekenen aan hun klanten."

Uit het Oxera-rapport bleek dat een heffing de economische efficiëntie niet merkbaar zou verhogen en aanzienlijke transactiekosten met zich mee zou kunnen brengen die tot geschillen zouden kunnen leiden. Ook bleek dat een heffing de investeringen in netwerkcapaciteit van telecombedrijven waarschijnlijk niet zou doen toenemen.

"Een heffing kan nog steeds haar doel bereiken als die doelen gericht zijn op de overdrachten van [aanbieders van inhoudstoepassingen] naar telco's, die aanzienlijk kunnen zijn", aldus het rapport. "Economie heeft weinig te zeggen over de waarde van dergelijke overdrachten - dat zijn politieke beslissingen. Dergelijke overdrachten kunnen echter efficiënter worden bereikt door winst te belasten in plaats van bandbreedtegebruik."

De verklaring van de Nederlandse regering kwam dagen nadat EU-commissaris voor de interne markt Thierry Breton een verkennende raadpleging over de toekomst van de elektronische communicatiesector en de bijbehorende infrastructuur had aangekondigd en een bijdragemechanisme voor digitale infrastructuur leek te steunen. In een eerder uitgelekt ontwerp van de vragenlijst werd gevraagd of een EU- of nationale digitale heffing of fonds zou kunnen worden ingevoerd om het probleem van de billijke bijdrage op te lossen, maar in de laatste versie wordt een digitale heffing niet genoemd.